پروژه آزادراه تهران شمال بیشک یکی از پروژههای عظیم کشور بوده است که تأخیر ۳۰ ساله برای اتمام پروژه، آن را به یک چالش برای مهندسی کشور تبدیل کرده است. درس آموخته های مشارکت عمومیخصوصی ارائه شده در این مقاله، نشان میدهد که چگونه عدم توجه به اصول مدیریت پروژه در قرارداد مشارکت آزاد راه تهران شمال منجربه طولانی شدن و نهایتاً شکست اقتصادی پروژه میگردد.
معرفی نویسنده
دکتر گرشاسب خزائنی، هیأت علمیدانشگاه و مدرس حوزه مهندسی مدیریت ساخت و دارای گواهینامه صلاحیت حرفهای مشارکت عمومیخصوصی (CP3P) از بانک جهانی هستند. وی سابقه مدیریت و ارائه خدمات مشاوره در زمینه مدیریت قراردادها (به ویژه مشارکتهای عمومیخصوصی) و مدیریت پروژه در سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی در کشور را دارند.
مشارکت بخش خصوصی در پروژه آزاد راه تهران شمال
ایده این پروژه در سال ۱۳۵۳ توسط یک شرکت کانادائی طرح گردید. اولین برآورد اجرایی، پیشنهاد یک شرکت فرانسوی مبنی بر اجرای این پروژه به صورت ساخت، بهرهبرداری و انتقال (BOT) معادل حدود ۴.۵ میلیارد دلار هزینهی ساخت و بازگشت سرمایه ۱۰ میلیارد دلار در ۱۵ طرح گردید. ولی به دلیل پیچیدگی های فنی و هزینه بالای ساخت از اولویت خارج شد.
بعد سالها توقف، پیشنهاد ساخت پروژه در سال ۱۳۷۴ توسط یک سرمایهگذار خصوصی (مالک اکباتان) به مبلغ حدود ۴۵۰میلیون دلار با فاینانس بانک سوئیسی (با دریافت ساورین گارانتی) در ازای تهاتر با حدود ۱۰۰میلیون مترمربع زمین جهت شهرکسازی ارائه شد. ولی با توجه به سابقه مصادره مجموعهی اکباتان، سرمایه گذار نسبت به حمایت دولت تردید داشت و از ادامه کار منصرف گردید.
در سال ۱۳۷۵، دومین پیشنهاد سرمایه گذاری از سوی یک شرکت بخش عمومی در ازای دریافت امتیازهایی مشابه با بخش خصوصی ارائه شد. احداث پروژه در سال ۱۳۷۶ توسط بنیاد مستضعفان آغاز گردید ولی عملا از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۲ پروژه تنها ۱۷ درصد رشد داشت.
درس آموخته های پروژه
مرور قرارداد مشارکت آزاد راه تهران شمال، درس آموخته های مهمی را آموزش می دهد که می تواند در طراحی و مدیریت پروژه های مشارکت عمومی خصوصی آموزنده باشد:
درسآموخته۱، اهمیت امکانسنجی فنی
درسآموخته۲، روش تدارک پروژه
درسآموخته۳، مدلی مالی پروژه
درسآموخته۴، سازمان مجری پروژه
درسآموخته۵، تابآوری اقتصادی طرح
درسآموخته۶، مشارکت بخشخصوصی
درسآموخته۷، مدیریت ریسک پروژه
متن مقاله
برای مطالعه متن مقاله می توانید به سایت روزنامه مناقصه و مزایده در لینک زیر مراجعه نمائید.
ثبت دیدگاه