چالش اختتام پروژه

بی شک خاتمه، دشوارترین مرحله در حال انجام هر پروژه است. پس از این فاز است که نتیجه اجرای پروژه مشخص می شود و در واقع تلاش ها و هزینه های صورت گرفته در پروژه منجر به خدمت یا محصول می گردد. علیرغم آنکه فاز اختتام پروژه زمان و هزینه بالایی می برد ولی در نهایت پیشرفت قابل ملاحظه ای در منحنی چرخ عمر پروژه نشان نمی دهد. چرا که فاز خاتمه شامل فعالیت های زیادی است که لزوماً به چشم نمی آید. در این فاز: اجزای پراکنده پروژه به یکدیگر متصل شوند، ریزه کاری ها تصحیح شوند، تست ها صورت گیرد، اسناد مالی و حقوقی پروژه تکمیل می شود و نهایتا پروژه راه اندازی می گردد. به همین دلیل خاتمه پروژه ها دشوارترین مرحله پروژه است.
آنچنان که گزارش ها نشان می دهد در صنعت نفت و گاز کشور فرآیند اختتام بسیار طولانی و دارای تعارضات فراوان است به نحوی که حتی در برخی موارد بهره بردار نمی تواند به درستی از طرح بهره برداری کند (عزیزی و همکاران،۱۳۹۶). چالش های خاتمه پروژه مدیریت پروژه وقتی پروژه ها تطویل می شود و به بهره برداری نمی رسد:

١- هزینه های اجرا (در قالب تعدیل و مابه تفاوت) افزایش پیدا می کند و عملا پروژه گران تر تمام شود.

٢- تاسیسات و دارایی ها بهره برداری نشده، در طول زمان مستهلک می شود. نهایتا پروژه تازه افتتاح شده نیازمند تعمیرات است.

٣- در حالیکه سرمایه های سازمانی در پروژه مسدود می شود و انتظارات ایجاد می کند، ولی منتج به محصول نمی شود و منجر به نارضایتی می شود.

برای آنکه درک کنیم چرا فاز اختتام دشوار است خوب است نگاهی به پروژه های کلان ملی داشته باشیم. پروژه سایت خشکی طرح توسعه فازهای ۲۱-۲۰ میدان گازی پارس جنوبی، یکی از بخش های مهم توسعه ی میدان گازی پارس جنوبی است که عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۸۹ در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس آغاز شد. مدت قرارداد پس از ۲ مرحله تعدیل، ۷۷ ماه و مبلغ قرارداد بیش از ۵ میلیارد دلار بود. پیشرف این پروژه با ۲۷۰ هکتار وسعت، ۱۲ ناحیه عملیاتی و ۱۱ پیمانکار اصلی مطابق نمودار بالا است. (صادقی تهرانی، فربود ( ۱۳۹۵)، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.)

گرشاسب خزائی 

مهرماه ۱۳۹۸، منطقه ازاد چابهار