چند وقت پیش دوستی از روی خیرخواهی به من خرده میگرفت که “اصلا شوآف بلد نیستی، در سیستم اداری کسی کار واقعی و علمی رو نمی فهمه”. با انکه از نیت خیر آن دوست مطلع بودم ولی بی درنگ یاد مدیریت ویترینی افتادم. و تاسف خوردم برای سازمان های دولتی که نه تنها با انتخاب مدیران ویترینی منابع سازمان ها را ضایع و اعتماد عمومی را تخریب می کنند که حتی با الگو گیری مدیران جوان، فرهنگ سازمانی را نیز فاسد می کنند.

تاثیر سبک مدیریت بر عملکرد سازمان

شاید بی اغراق نباشد که یکی از مهمترین آسیب وارده به سازمان های ایرانی را انتخاب مدیران ضعیف و ناکارامد بدانیم. مدیرانی که بدون دانش و تعهد لازم به سازمان خود، بیشتر از ان که منافع برای سازمان های خود ایجاد نمایند، سرمایه های سازمانی را به حراج می گذارند. و علیرغم انکه عملکرد انها منجر به شکست سازمان یا پروژه منتهی می شود، ولی به راحتی سازمان را با هزاران ادعا ترک کرده و هیچ زمان پاسخگوی عملکرد خود نیستند.

تاثیر سبک رهبری بر عملکرد سازمان یا پروژه زیاد صحبت شده است. ولی باید نگران بود که به دلیل ضعف سرمایه انسامی در شرکت هتی دولتی و ساختار حاکمیتی مبتنی بر فرد در این شرکت ها، تاثیر سبک رهبری به شدت بالاتر است. برند سازمانی، فرهنگ سازمانی، منابع مالی و دارائی های سازمان و … همه و همه با وجود مدیران نابلد به حراج رفته و دست آخر سازمانی فرسوده و بی اعتبار را به جای می گذارند که در نتیجه ان زیان مالی صاحبان سهام (شرکت های خصوصی) و یا هدر رفت بیت المال (سازمان های عمومی) می باشد. در سطح پروژه هم می توان ملاحظه کرد که ریشه شکست خیلی پروژه ها فقدان مهارت های رهبری در مدیران پروژه ها است

مدیریت ویترینی

دکتر قربانی یکی از مهمترین آسیب های مدیریتی را سبک نوظهور مدیریت ویترینی است (علی قربانی، ۱۳۹۷). سبک مدیریت ویترینی به جاى تمرکز بر عملکرد واقعى و بهره ورى بیشتر بر نمایش (Show off) عملکرد متمرکز است. به عبارتی شاخص های ظاهری و در معرض دید عملکردی، از سوی مدیر به شدت مورد توجه قرار می گیرد و شاخص های واقعی عملکرد مورد غفلت واقع شده و رها می شود.

این نوع مدیران صرفا به تزئین ویترین عملکرد مشغول می شوند در حالی که در درون سازمان، کارکنان و مشتریان اثری از بهبود مشاهده نمی کنند و چه بسا به دلیل رها شدگی سیستم، فرهنگ سازمانی ناشی از آمار سازی، متملق پروری، فساد اداری و …. به اضمحلال می رود.

🔷 مصادیق مدیریت ویترینی :
• بستن تفاهم نامه هاى متعدد
• تبلیغات فراوان و مصاحبه هاى آب و تاب دار مطبوعاتى
• دادن وعده هاى حیرت انگیز بلند مدت
• گرفتن عکس با افراد مشهور و اماکن مترقى

🔷 دلایل ظهور مدیریت ویترینی :
۰ فقدان هوش استراتژیک
• فقدان نظام شایسته سالاری
• فقدان نظام ارزیابى عملکرد مناسب
• فقدان چشم انداز و برنامه استراتژیک سازمانى

🔷 پیامدهای مدیریت ویترینی :
• باندبازی و تملق پروری
• آمارسازی و سطحی نگری
• فساد اداری و اخلاقی
• هرز منابع انسانی و مالی

مدیریت عملکرد مبتنی بر برنامه استراتژیک

راهکار مقابله با مدیریت ویترینی استقرار نظام ارزیابی عملکرد تست. در قالب یک نظام ارزیابی مبتنی بر برنلمه استراتژیک، اهداف مدیران مشخص یوده و می بایست با معیار و اعداد از عملکرد خود دفاع نمایند. برای این منظور نه تنها نظام برنامه ریزی باید در سازمانها جاری شود بلکه با اعمال حاکمیت شرکتی، نظارت ها نیز بر اساس معیارها و شاخص های کمی صورت گیرد.

ولی قبل از همه باید این باور در مدیران ارشد سازمان ها شکل بگیرد که به رفتارهای نمایشی و چاپلوسانه اعتنا ننمایند. باید به این باور درست رسید که مدیریت‌های ویترینی، آفت جوامع و سازمان های در حال توسعه است که به جای امور اساسی و زیر بنایی ، به کارهای زود بازده و نمایشی می پردازد. در این صورت فرهنگ سازمانی، رفتار نمایشی را پس زده و مدیریت ویترینی از سازمان رخت می بندد